Пянькоўскі: «Злучаным Штатам не трэба, каб Лукашэнка далучаўся да працэсу і «паказваў карты»

Сустрэча Дональда Трампа і Уладзіміра Пуціна, якую планавалася зладзіць у Будапешце, адмененая па ініцыятыве амерыканскага боку. Прэзідэнт ЗША не выключыў, што яна можа адбыцца ў будучыні, але ж адзначыў, што гаворкі з расійскім правіцелем «праходзяць добра, аднак нікуды не вядуць». Тым часам ЗША ўвялі новыя санкцыі супраць 34 даччыных кампаній «Лукойла» і «Раснафты».

Як у святле гэтых падзей пачуваецца Лукашэнка — распачаты было дыялог з амерыканскім бокам стане на паўзу? Ці рэжым працягне «прадаваць» сябе як дадатковы канал камунікацыі з Крамлём?

Амерыканіст, дарадца Агенцтва еўраатлантычнага супрацоўніцтва Антон Пянькоўскі ў эфіры Еўрарадыё зазначыў: не выключана, што ў будучыні сустрэча ў Будапешце ўсё ж адбудзецца:

— Трамп у сваім бачанні свету не лічыць вайну ва Украіне як буйную праблему ў міжнародных адносінах. Хутчэй, разглядае гэтую вайну як адну з еўрапейскіх праблем, праз якую ў тым ліку ён можа ціснуць на сваіх еўрапейскіх партнёраў. Мы гэта бачылі на саміце Трампа з фон дэр Ляйен, калі ён фактычна «прагнуў» чынавенства Еўразвяза і тое падпісала рэчы, якія, калі шчыра, невядома як яны могуць выконваць.

На маю думку, мусіць прайсці некалькі тыдняў да таго, калі дэлегацыі за зачыненымі дзвярыма, без прыцягнення ўвагі публікі, змогуць узгадніць свае пазіцыі. І толькі тады гэты саміт у Будапешце будзе ўсё ж такі магчымы.

А што на гэтым тле імаверна выпадае Лукашэнку, які зусім нядаўна, нават да тэлефанавання Пуціна Трампу, гучна абвясціў, што ён гатовы да «вялікай здзелкі» з амерыканцамі?

— Я лічу, што і Аляксандр Лукашэнка, і Уладзімір Пуцін адрэагавалі такім інстынктыўным пачуццём тактычнай сітуацыі на дасягненні Дональда Трампа на Блізкім Усходзе, — разважае амерыканіст. — У Лукашэнкі гэтае чуццё спрацавала нават хутчэй. Прыпыненне агню паміж Палесцінай і Ізраілем — у гэтым яны абодва ўбачылі, што зараз у Трампа вызваліцца значна больш часу, каб займацца іншымі ўгодамі і паглядзець на нашую частку глобусу.

Разам з тым, дадае Антон Пянькоўскі, верагоднасць, што Лукашэнка далучыцца да наўпроставых размоваў паміж бакамі альбо вялікага саміту па Украіне — не вельмі істотная.

— Мы ведаем стаўленне да гэтага Уладзіміра Зяленскага, які наўпрост выказвае сваё меркаванне ў пабліку. Дый самому Уладзіміру Пуціну Лукашэнка, хутчэй за ўсё, там не вельмі патрэбны. Я не лічу, што і Злучаным Штатам трэба, каб Лукашэнка далучыўся да працэсу і «паказваў карты».

Калі не казаць пра перамоўны трэк як саміт, прамыя сустрэчы бакоў, — Мінск разлічвае на выкананне нейкай ролі, хай нават тэхнічнай, у тым, што можа адбывацца замірэнне, пэўны гуманітарны трэк паміж Расіяй і Украінай.

Беларусь — найбольш зручная і лагістычна краіна для выканання некаторых функцый. Маю на ўвазе першыя перамовы, абмен палоннымі і целамі загінулых, які ўсе гэтыя гады ідзе праз тэрыторыю Беларусі і з выкарыстаннем беларускай інфраструктуры.

Аляксандр Лукашэнка хацеў бы прапанаваць яшчэ больш такіх паслуг усім бакам, каб быць зручным, дагадзіць, хоць паднясеннем вёдраў кавы, хоць чым.

Паўтарыць нармандскі фармат — наўрад ці амерыканцы будуць на гэтым настойваць. А што такое ім можа прапанаваць Лукашэнка, каб іх зацікавіць — меркаваць складана. І ўсё ж, натуральна, яму хочацца ўлезці ў гэты працэс, скарыстацца момантам і атрымаць як мага больш ад бягучай сітуацыі і ад магчымасцяў, якія могуць адчыніцца праз намаганні Трампа.

Што да «вялікай здзелкі» — на думку амерыканіста, публічная прамова Лукашэнкі наогул гучала не для амерыканскіх дыпламатаў, а мэсэдж быў накіраваны на тыя краіны, з якімі сёння ў афіцыйнага Мінска больш складаная камунікацыя. Маўляў, паглядзіце, як мы з амерыканцамі паспяхова працуем — не хацелі б вы далучыцца?

— Разам з тым беларускія ўлады ніколі не прыпынялі міграцыйны крызіс, кантрабанду і іншыя гібрыдныя правакацыі. І еўрапейскія сталіцы, нашы суседзі, добра ўсё гэта пра рэжым Лукашэнкі ведаюць.

Рэч не ў тым, што Лукашэнка хоча спыніць усе свае падпарогавыя дзеянні, «я сейчас исправлюсь и всем понравлюсь», як у South Park было. Ён накіроўвае мэсэдж: калі з ім пачнуць аб чымсьці размаўляць, тады ён можа разгледзець магчымасць прыпынення.

Але без першых крокаў з боку ЕЗ Лукашэнка нічога не будзе спыняць, нават я чакаў бы, што колькасць правакацый ён можа павялічыць. То бок, ён зноў спрабуе пэўныя маніпуляцыі, каб нагадаць пра сябе.

Бо перш за ўсё ён зацікаўлены ў зняцці еўрапейскіх санкцый, залежнасць беларускай эканомікі ад гандлю з еўрапейскімі краінамі значна большая, чым ад гандлёвых стасункаў з амерыканцамі.